ใจความสำคัญหรือความคิดหลัก (main idea) คือ
ข้อความที่เป็นแก่นของเนื้อหาที่มีสาระครอบคลุม
เนื้อความอื่น ๆ ในย่อหน้าหรือในเรื่องนั้น ๆ ใจความสำคัญนี้อาจปรากฏเป็นประโยค เรียกว่า ประโยคใจความสำคัญ สามารถเห็นได้ชัดเจนที่ต้นย่อหน้า หรือท้ายย่อหน้า หรือกลางย่อหน้า หรือปรากฏที่ต้นและท้ายย่อหน้า หรืออาจไม่ปรากฏประโยคใจความสำคัญให้เห็นชัดเจนแต่แฝงอยู่
ในเนื้อความ
ส่วนขยายใจความสำคัญหรือพลความอาจแบ่งได้เป็นสองประเภทคือ
1. ใจความรองหรือความคิดรอง
(major supporting details)
คือ ข้อความที่เป็นส่วนขยายหรือสนับสนุนใจความสำคัญเพื่อให้เกิดความกระจ่าง ทำให้เกิดความสมเหตุสมผล ทำให้ได้ใจความสำคัญชัดเจนขึ้น
2. รายละเอียด (minor supporting details)
คือข้อความที่เป็นส่วนขยายใจความรอง หรือใจความสำคัญให้ชัดเจนยิ่งขึ้น รายละเอียดนั้นอาจเป็นการยกตัวอย่า งการเปรียบเทียบ สถิติตัวเลข การอ้างอิงคำกล่าวของบุคคล และรายละเอียดอื่น ๆ ที่เสริมความเข้ามา
เรามาเรียนรู้หลักการอ่านจับใจความสำคัญด้วยเพลง
สื่อการเรียนรู้การอ่านจับใจความสำคัญ